HONAMLI ARAŞTIRMALARI:  ( I )

1843-1846 TARİHLİ NÜFUS DEFTERLERİNE GÖRE HONAMLI AŞİRETİ

Hilmi AKKIN *

 

 Tarih ve sosyal bilimlerin her sahasında yapılacak araştırmalar için nüfus faktörü çok önemlidir. Osmanlı İmparatorluğu’nda modern anlamda olmasa da ilk esaslı nüfus sayımı 1831 (h. 1247)’de yapıldığı kabul edilmektedir.[1] 1830 (h. 1246) yılında ülke genelinde başlatılan sayımda halk, İslâm ve reaya (gayrimüslim) olarak iki gruba ayrılmış; aşiretlerin nüfusu ayrı gösterilerek İslâm nüfusun toplamına katılmıştır. Bu sayımlarda amaç öncelikle orduya asker temini olduğu için kadın nüfusa yer verilmemiştir.[2] Modern manada ilk nüfus sayımı 1882’de yapılmaya başlanan sayım olup, ilk kez kadınlar da sayıma dâhil edilmiş ve herkese bir nüfus tezkiresi verilmeye başlanmıştır.[3] Günümüz MERNİS (Merkezi Nüfus İdare Sistemi)’nin temelini oluşturan 1905-1906 sayımı Osmanlı Devleti’nin son nüfus sayımıdır.

Honamlı Aşireti

Arşiv belgelerinde Honamlılar “Honamlı”, “Honamlı Saçıkaralısı”, “Saçıkaralı”, “Aydınlı-Honamlı” daha sonraki yıllarda ise yer yer mahallelerin adlarıyla zikredilmektedir. Cevdet Türkay’ın Başbakanlık Arşiv Belgelerine göre Oymak Aşiret ve Cemaatlar kitabında Hotamlı, Hotamlı Saçıkaralı (Hotamlu, Saçıkaralu) olarak yazılan aşiret ve cemaat Honamlı aşiretidir.[4] Belgelere bakılınca Honamlı ve Saçıkaralı aşiretinin aynı koldan gelip, Anadolu’da ilk yerleştirildikleri bölge olan İçil (İçel) ve civarından önce Alâiye sancağının Manavgat ve Düşenbe kazalarına geldiklerini görmekteyiz. Miladi 1700-1726 tarihli bir kaç tane hükümde Saçıkaralı aşiretinin (Bu tarihlerdeki belgelerde Honamlı adına rastlanılmamakta) kadimî yerleri olan İçil (İçel) sancağından çıkarak Alâiye’ye geldiğinden, etrafa verdikleri zarar ve şekavetten ötürü te’dîb ve iskânlarına, uslanmayanların Kıbrıs’a sürgününe, bu sürgünden kaçarak Aydın, Menteşe, Saruhan ve Kütahya taraflarına geri dönenlerin kendi hallerinde oturarak tarım ve ziraatla uğraşmaları şartıyla af olunmalarına dair hüküm verildiği görülmektedir.[5] Nitekim 1860 tarihli iki ayrı belgede aşiretin Saçıkaralı ve Honamlı Saçıkaralı namıyla iki fırkaya ayrılmış olup, nüfusları Aydın sancağında kayıtlı, kendileri Denizli sancağına merbut olduğu halde bir fırkası Hamid, diğeri Teke sancağında haymenişin olarak yaşadığı belirtilmiştir. Aşiretin nüfus ve hanelerinin tespit edilerek iskânlarının yapılıp kendilerine hazineden tapulu araziler verilmesi Meclis-i Vâlâ’da görüşülmüş; Hamid, Teke, Denizli ve Burdur kaymakamlıklarına birer iskân talimatnamesi gönderilerek gereği için Konya ve İzmir valiliği ile Maliye Nezaretine emir verilmiştir.[6] Aynı belgelerde her iki aşiretin Tanzimat’ın başlangıcından beri (1839) Denizli civarında meskûn olduğu, Saçıkaralı kolunun ağırlıklı olarak Hamid sancağında, Honamlı Saçıkaralı kolunun ise Teke sancağında göçebe hayatı yaşadığı, vergilerini Teke Mal Sandığına ödemekte olan Honamlı kolunun Serik’te iskânının uygun olacağı belirtilmiştir. Bu tarihten sonra Honamlı aşiretinin çoğunluğunun Teke yöresinde konar-göçer hayatı yaşadığı görülmektedir.

Aşiret yirminci yüz yılın başlarından itibaren Honamlı aşireti ve Saçıkaralı aşireti olarak ayrı ayrı isimlendirilmeye başlanmıştır. 1925 tarihli “Yaz mevsimini Isparta Vilayetinin Eğirdir, Karaağaç ve Uluborlu kazaları mıntıkasında; kış mevsimini de Antalya ve Akşehir cihetlerinde seyyar geçiren aşâir’in bulundukları mıntıkalarla iskân edilecekleri yerleri gösteren cetvel ”de Honamlı ve Hayta (Nam-ı diğer Saçıkaralı) olarak yazılmışlardır.[7]  Cumhuriyet dönemine ait belgelerde aşiretin Aydın’dan diğer illere dağılan kolları kendilerini Aydınlı-Honamlı ve Aydınlı-Saçıkaralı olarak ifade ettikleri görülmektedir.[8] Bunlara ilaveten nüfusları arttıkça her mahallenin bir aşiret olarak (Ötgünlü aşireti, Recepli aşireti, Çoşlu aşireti şeklinde) zikredildiğini, yazıldığını görmekteyiz.[9]

Honamlı aşireti hakkındaki bu kısa malumattan sonra aşiretle ilgili tespit edilen ilk nüfus defterlerinden kısaca bahsedelim. Konya vilayetine bağlı Teke sancağında kaza, köy ve diğer merkezler ile aşiretlerin bulunduğu köy ve mahallelerde 1831 yılı ile başlayarak tahrirler yapılmıştır. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nde asıl nüshaları mevcut olup, hâli hazırda tespiti yapılan en erken tarihli Honamlı aşireti ve ona bağlı mahallelere (onbir mahalle – oba) ait mufassal nüfus defteri 31 Ocak 1843 (29 Zilhicce 1258) tarihli, 3225 numaralı defterdir. Bunun dışında Honamlı aşiretine ait dört adet mufassal nüfus defteri daha mevcuttur. Bunlardan bir tanesi nüfus defterlerinin bulunduğu fondan ayrı olarak 1848 tarihli Dâhiliye Nezareti-İrade evrakı içerisinde olup; kışlarını Aydın, Menteşe ve Alâiye’de geçirdikleri için tahrirleri yapılamayan 434 neferin tahririni gösteren bir nüshadır.[10] Diğer üç defterden 3228 ve 3350 numaralı olanlar 1843 yılına, 3226 numaralı olan ise 1845 yılına aittir. Bu araştırmaya dâhil ettiğimiz beş defter arasında en fazla nüfusu ihtiva eden 3225 numaralı defterdir. Recepli Mahallesi 164 nüfusla aşiretin en kalabalık mahallesi iken, Çulhaoğlu Mahallesi 9 kişiyle en az nüfusa sahip olandır. Belki de bu yüzden olsa gerek,yapılmış olan alan çalışmalarında Çulhaoğlu Mahallesinin adına pek rastlanılmaz. Çakıcıyan (Çakıcılar-Çakıcı) Mahallesi bu defterde bulunmamasına rağmen aşiret 723 nüfus olarak kayıtlara geçmiştir. Diğer dört defter bu mufassal nüsha ile karşılaştırılınca bir çok hanenin, bazen de bir mahallenin tamamının eksik olduğu görülmektedir. Bunun sebebi tahrirlerin yapıldığı yaz aylarında aşiretin yaylak yerlerinde olmasıdır. Hatta bu husus yukarıda zikredilen İrade’ye konu olmuş, yapılması düşünülen bir sonraki tahrirde Hamid sancağından gönderilecek iki bölük süvari ile aşiretin yaylaya erken çıkmasının engellenerek, tahrir işlemlerine de Mart ayında başlanması planlanmıştır.

Honamlı aşireti ile ilgili bu beş defterin dışında da defterler çıkacaktır. Özellikle Saçıkaralı aşiretinin bulunduğu defterleri günümüz nüfus vukuatları ve coğrafi alanlarla karşılaştırmalı olarak incelemek gerekir. Konya vilayetine ait 1843 yılı 3305 ve 1845 yılı 3306 numaralı Akşehir nüfus defterlerinde Saçıkaralı aşireti ile birlikte yazılanların arasında Ötgünlü Mahallesinden hanelerin bulunması muhtemeldir.

İlgili kısımları günümüz Türkçesine çevrilen 3225 numaralı, 20 sayfalık defterin tamamı Honamlı aşiretinin on mahallesini ihtiva etmektedir. Defterin ön ve arka kapağı yırtılmış olup günümüze ulaşmamıştır. Başlıktaki satırlarda bu defterin Karaevli ve Saçıkaralı aşiretlerine ait olduğu zikredilmekte, devamında ve mahallelerin tahriri sırasında aşiretin adı Honamlı Saçıkaralısı, Karaevliler de ona bağlı bir mahalle olarak kaydedilmiştir ki; doğrusu da bu olmalıdır.  Honamlı aşiretinin adı “Aşiret-i Honamlı Saçıkaralısı Der-Livâ-i Teke” (Teke Sancağında Bulunan Honamlı Saçıkaralısı Aşireti) olarak kaydedilmiş olup; aşirete tabi on mahalle ayrı ayrı yazılmıştır.

Çakıcılar Mahallesi 3225 ve 3350 numaralı defterlerde yoktur. En kalabalık nüfusla yazıldığı 3228 numaralı defterde ise her mahallenin sonundaki “an aşiret-i Saçıkaralı: Saçıkaralı aşiretinden” izafetinden yoksundur. Daha sonraki yıllara ait iki adet şer’iyye sicilinde de Çakıcı-Çakıcıyan aşireti olarak geçmektedir.[11] Buna ilaveten Konya vilayet salnamelerinde Çakıcı ve Honamlı aşiretleri müstakil birer aşiret olarak yazılmıştır.[12] Konya ili, Yunak ilçesi, Gökpınar (Honamlı) köyüne 1947 yılında iskân edilen Honamlılar arsında kalarak alan çalışması yapan Mehmet Eröz’ün “Yörükler” ismiyle neşredilen doktora tezinde de Çakıcı Mahallesinin adı zikredilmez.[13] Bu sebeple Çakıcılar Honamlı aşiretine yakın yerlerde konaklayan farklı bir aşiret veya bir başka aşiretin mahallesi olabilir. Araştırmamıza dâhil ettiğimiz nüfus defterlerinde mahallelerin bulunduğu yerler coğrafî olarak belirtilmediğinden bu konu vergi kayıtları vb. defterler üzerinde yapılacak bir çalışma sonucu ortaya konulabilecektir.

Ötgünlü Mahallesinin adı bazı belge ve defterlere Otkunlu olarak yazıldığı için Mehmet Ak Teke Yörükleri kitabında bu kelimeyi “Akdoğduklar” şeklinde okuyarak on dokuz nüfuslu bir mahalle ilavesiyle Honamlı Aşiretinin on iki mahalleden oluştuğunu belirtmiştir.[14] Ancak bu mahalleye kayıtlı gösterilen aileler Ötgünlü Mahallesinin bir kısmı olup, 3225 numaralı defterde 7, 16 ve müteakip sıradaki ailelerdir.

Bunların dışında 1849-1850 yıllarında Serik’ten Beyşehir’e giderek Gökçekuyu köyünü kuran Honamlı aşiretinin “Cabas(?) veya Cibali (?) ” isimli bir mahallesinden bahsedilmesine rağmen, incelediğimiz belge ve defterlerde böyle bir mahalle ismine şimdilik rastlanılmamıştır.[15]

1850 senesi sonrasında Antalya-Serik’ten Beyşehir’e giderek Gökçekuyu köyünü kuran Honamlı Yörüklerinin yerleştikleri Dere Köyü ve civarının topoğrafik haritası.
( Başbakanlık Osmanlı Arşivi; ŞD.01741.001.11)

Adı geçen on bir mahalle Teke sancağında yaşayan Honamlı obaları olduğu için, aşiretin dağıldığı Aydın, Isparta, Muğla, Adana, Ankara, Mersin, Konya, Kahramanmaraş, Kütahya, Burdur, Hatay,  Denizli, Gaziantep, Osmaniye gibi illerde de başka cemaat, mahalle veya oba isimleriyle karşımıza çıkması muhtemeldir.

Adıgüzel mahallesinin bir diğer adı Karsavurdanlı (Garsavurdanlı-Karsavuldan)’dır.[16] Hacıceliller ise Elekli olarak da bilinirler.[17]

Ötgünlü Mahallesi

Ötgünlü Mahallesinin en yaşlısı 80 yaşındaki Ötgün Hasan oğlu Molla’dır. Defterlere erkek nüfus yazılırken genellikle baba adı, varsa lâkabı, belirgin fiziki özellikleri, bazen mesleği, yaşı ise mutlaka yazılmıştır. Ölenlerin, bazen yeni doğanların, başka mahalleye, şehir dışına, tahsile veya askere gidenlerin isimlerinin üzerine not düşülmüştür. Aşiret defterlerinde genellikle önce aşiretin boy beyi yazılır. Beyler aşiret kethüda ve ihtiyarları tarafından seçildikten sonra kendilerine hükümet tarafından beylik beratı verilen kişilerdir. Kethüdalar ise bağlı bulundukları boy beyi tarafından ahalinin rızası alınarak tayin edilen, aşiretin merkezi hükümetle olan münasebetlerinde aracılık ederek vergi tahsiline yardımcı olan kişilerdir.[18] 1843 yılı sayımında Honamlı aşiretinin boy beyi Hacıceliller Mahallesinden Mustafa Bey oğlu Mehmet Bey’dir.[19] Ötgünlü Mahallesinin kethüdası (kâhya) ise Gök Ahmed oğlu Hacı Abdil Kâhya ile Abdullah oğlu Veli Kâhya’dır.

Bugün çoğunluğu Isparta İli Şarkıkarağaç-Gedikli, Isparta İli Senirkent-Akkeçili, bir kısmı Konya İli Akşehir-Cankurtaran, Antalya İli Serik-Talaş, Çakış, Antalya İli Aksu-Mandırlar (Mandırla),  ve civar köylerde yaşayan kuşağın dedeleri Ötgünlü Mahallesi nüfusuna 22 hane, 70 erkek birey olarak yazılmıştır. İki kişi ölüm sebebiyle toplamdan çıkarıldığı için 68 erkek nüfus olarak kayıtlara geçmiştir. Tablodaki birleşik isimler yazım tekniğinden de anlaşılacağı üzere sülale ve aile lâkaplarıdır. Çok fazla yer alacağı için Ötgünlü’nün dışında kalan diğer on mahalle bu çalışmaya dâhil edilmedi. Sadece bir tablo halinde mahalle adı, hane sayısı ve sayıma dâhil edilen erkek nüfus sayısı verilecektir.

Her Honamlı yörüğünün kendi kimliğini araştırıp öğrenmesine fayda sağlaması dileğimle.

Hilmi AKKIN
Ankara 2016

 

 

 

1843-1846 Tarihli Nüfus Defterlerine Göre Teke Sancağında Meskûn Honamlı Aşireti’nin Mahalleleri ve Toplam Nüfusları [20]

AŞİRET-İ HONAMLI SAÇIKARALISI DER-LİVÂ-İ TEKE

Sıra No	Defter No, Yılı, Sayım Mahalli	Defter:3225 (1843) Teke Sancağı		Defter:3228 (1843) Serik		İ.DH.170/9006 (1846) [21] Manavgat		Defter:3350 (1843) Manavgat		Defter:3226 (1845) Teke Sancağı
	Mahalle Adı	Hane	Nüfus	Hane	Nüfus	Hane	Nüfus	Hane	Nüfus	Hane	Nüfus
1	Hacıceliller (Elekli)	31	74	16	33	20 (31)	50 (76)	14	41	14	32
2	Köleoğlu (Hacımahmutlu)	16	54	7	13	2 (8)	5 (23)	11	39	16	52
3	Çoşlu	30	80	26	78	15 (29)	43 (79)	12	32	16	40
4	Ötgünlü	22	68	3	10	15 (17)	51 (59)	19	59	7	19
5	Karasavurdanlı (Adıgüzel)	10	45	1	5	9 (10)	41 (44)	9	40	1	4
6	Karaevliler (Karaevli)	21	64	–	–	21	64	21	64	–	–
7	Bekmezciler (Pekmezciler)	18	48	–	–	18	48	18	48	–	–
8	Çulhaoğlu	3	9	–	–	2 (3)	7 (9)	3	9	2	2
9	Telliler	29	85	–	–	5 (29)	13 (91)	–	–	24	72
10	Recepli (Recepler)	49	164	–	–	27 (49)	101 (164)	28	77	22	55
11	Çakıcıyan [22] (Çakıcılar-Çakıcı)	–	–	56	150	5 (7)	12 (20)	–	–	55	145

Teke Sancağında Meskûn Ma’a Karaevli Saçıkaralı Aşireti’nin Konya Valisi Esbak Müteveffa İbrahim Paşa Tarafından Mersûl Mübaşir-i Mahsusu Marifeti ve Muhasibi Marifetiyle Tahrîr-i Nüfusları Bi’l-icrâ Mukaddemâ Cerîde-i Maliye’ye Takdim Kılınan Künye Defterlerinin Nüsha-i Sâniyesidir. 1258 (M.1843)

MAHALLE-İ ÖTGÜNLÜ TÂBİ-İ AŞİRET-İ HONAMLI SAÇIKARALISI [19]
(HONAMLI SAÇIKARALISI AŞİRETİNE TÂBİ ÖTGÜNLÜ MAHALLESİ)

Hane No	Sıra No	İsim	Fiziki Özellikler	Yaş (Sin)
1	1	Hacı Abdil Kâhya Gök Ahmed	Orta boylu, ak sakallı	60
	2	Oğlu Ali	Orta boylu, ter bıyıklı	40(20)
	3	Diğeri Mehmed	Şâbb-ı emred	15
2	4	Karındaşı Hacı Mehmed	Orta boylu, kır sakallı	55
3	5	Mehmedoğlu Hacı Mehmed OĞLU İsa Hoca	Orta boylu, ak sakallı	60
	6	Oğlu Mehmed Ali	Orta boylu, kara bıyıklı	35
	7	Diğer oğlu Basır	Ter bıyıklı	18
	8	Diğer oğlu Ahmed		10
4	9	Karındaşı Mehmed	Orta boylu, kara sakallı	50
	10	Oğlu Mehmed	Bir gözü âmâ	8
5	11	Karındaşı oğlu Deli Ali oğlu Ahmed	Orta boylu, kara sakallı	35(30)
	12	Diğeri Mustafa	Orta boylu, kara sakallı	30
	13	Diğeri Deli Ali oğlu Mehmed (Mahmud)	Orta boylu, karaca bıyıklı	25
	14	Diğeri Deli Ali oğlu Ali	Şâbb-ı emred	15(10)
6	15	Ötgün (Otkun) Hasann oğlu Molla	Orta boylu, ak sakallı, bir gözü âmâ	80
	16	Oğlu Hacı Hasan	Orta boylu, kara sakallı	50
	17	Diğer oğlu Mehmed	Şâbb-ı emred	15
	18	Diğeri Ali		10
	19	Torunu Ali		3
7	20	İmamhasanoğlu Abdullah oğlu Hasan	Orta boylu, kır sakallı	50
	21	Oğlu Abdullah	Fevt (-)	2
	22	Karındaşı Molla Mehmed	Orta boylu, kara sakallı	35
	23	Diğer Karındaşı Ali	Orta boylu, kara bıyıklı	30
	24	Diğer Karındaşı Abdullah (Abdurrahman)	Orta boylu, kara bıyıklı	25
8	25	Kadiroğlu Mehmed oğlu Mustafa	Uzun boylu, ak sakallı	60
	26	Oğlu Mehmed		4
	27	Karındaşı Ali	Uzun boylu, kara sakallı	30
	28	Diğer Karındaşı Molla Osman	Uzun boylu, karaca sakallı	25
9	29	Celil oğlu Sağır Ali	Orta boylu, ak sakallı	60

	30	Oğlu Mehmed Efendi		6
10	31	Abdullah oğlu Karaoğlan Mehmed	Orta boylu, kara sakallı	40
	32	Oğlu Ali		6
11	33	Nennioğlu Abdullah oğlu Koca Ömer	Orta boylu, ak sakallı	65(60)
	34	Oğlu Mustafa	Orta boylu, kara sakallı	40
	35	Diğer oğlu İsmail (yok)	Orta boylu, kara sakallı	35
	36	Diğer oğlu Hüseyin	Orta boylu, kara sakallı	30
	37	Oğlu Hüseyin oğlu Abdullah		2
12	38	Karındaşı Abdullah oğlu Veli Kâhya (Abdullah oğlu Ali Kethüda)	Orta boylu, ak sakallı	50
	39	Oğlu Mehmed	Orta boylu, kara bıyıklı	30
	40	Diğer oğlu Abdullah	Orta boylu, kara sakallı	28
	41	Diğer oğlu Deli Süleyman	Kara bıyıklı	20
13	42	Mehmed oğlu Kara Mehmed	Orta boylu, kara sakallı	45
	43	Oğlu Mehmed		12
	44	Diğer oğlu Osman		3
14	45	Hacımusaoğlu İbrahim oğlu Bekir	Uzun boylu, kara sakallı	30
	46	Karındaşı Halil	Uzun boylu, kır sakallı	50
	47	Diğer karındaşı Mustafa	Uzun boylu, kır sakallı	35
	48	Diğeri Ali	Orta boylu, kır sakallı	40
	49	Oğlu Mustafa oğlu Emrullah		5
15	50	İbişoğlu Mahmud oğlu Hacı Mehmed (Yok)	Uzun boylu, kır sakallı	55
	51	Oğlu Mahmud (Yok)	Orta boylu, kara sakallı	30
	52	Diğer oğlu Kerim (Yok)	Ter bıyıklı	22
	53	Diğer oğlu Topal Ali (Yok)	Şâbb-ı emred	20
	54	Torunu Mehmed (Yok)		1
16	55	Karındaşı İbişoğlu Mahmud oğlu Abdullah (Yok)	Orta boylu, kır sakallı	52
	56	Oğlu Mehmed (Yok)	1845 tahririnde ”Karaağaç’ta tahsilde”	5
	57	Diğeri Mahmud (Yok)		2
17	58	Abdiloğlu Hamza oğlu Molla Mehmed (Yok)	Uzun boylu, kara sakallı	30
	59	Karındaşı İbiş (Yok)	Orta boylu, kara bıyıklı	25
18	60	Abdülazimoğlu Abdülazim oğlu Mehmed	Orta boylu, kumral bıyıklı	25
19	61	Hacı İbrahim oğlu Hacı Ali	Orta boylu, köse sakallı	35
	62	Oğlu Hacı Celil (Halil)		10

	63	Diğer oğlu Mustafa		3
	64	Karındaşı Hacı İbiş	Orta boylu, kumral bıyıklı	25
	65	Karındaşı Güzel	Ter bıyıklı	20
20	66	Kara Veli oğlu Kara Veli	Uzun boylu, ak sakallı	70
	67	Oğlu Veli oğlu Ali	Orta boylu, kara bıyıklı	20
21	68	Karamahmudoğlu Ahmed oğlu Mehmed	Orta boylu, köse sakallı; Fevt	35
	69	Ammisi (Amcası) oğlu Ali oğlu Mehmed	Ter bıyıklı	20
22	70	Ali oğlu Küçük Hamza	Orta boylu, köse sakallı	45

S  Ö  Z  L  Ü  K

Cerîde: Zabıtname, gazete, tutanak.
Der: -de, -da, içinde.
Fevt: Ölüm
Haymenişin : Göçebe.
Ma’a: İle, beraber, ve, birlikte.
Meskûn: İnsanların oturduğu, bulunduğu yer.
Mersûl: Gönderilmiş.
Müsinn: Yaşlı, geçkin, ihtiyar.
Nüsha-i Sâniye: İkinci nüsha.
Sin: Yaş.
Şâbb-ı emred: Henüz sakalı bıyığı çıkmamış genç.
Tahrir: Yazma, yazılma.
Te’dib : Terbiye edip uslandırma.
Tüvânâ: Güçlü, kuvvetli.

KISALTMALAR

BOA.: Başbakanlık Osmanlı Arşivi
BCA. : Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
İ.DH. : İrade Dahiliye
A.MKT.MVL.: Sadaret Mektubi Kalemi Meclisi Vala Evrakı
BOA.NFS.d.: Başbakanlık Osmanlı Arşivi Nüfuz Defteri
KAYNAKÇA
*Hilmi AKKIN Araştırmacı, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
1. Enver Ziya Karal, Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı: 1831, Ankara 1940, s.8.
2. H. Haldun Şahin, Çorum Nüfus Defterleri (1837)-(1844), Çorum Belediyesi Yayını, 2012.
3. Kemal Karpat, Osmanlı Nüfusu, İstanbul 2003, s.73
4. Cevdet Türkay, Oymak Aşiret ve Cemaatlar, Tercüman Kaynak Eserler Dizisi I, İst. 1979, s.91, 423
5. Ahmet Refik, Anadolu’da Türk Aşiretleri (966-1200), Enderun Kitabevi İst. 1989, s. IX, 118-119, 140,151.
6. BOA., A.MKT.MVL. 113/74, (6 Receb 1276/29 Ocak 1860).
7. BCA., 272.0.0.65.6.3.7 (10 K. Evvel 1341/10 Aralık 1925); Honamlı aşireti 109 hanede 547 nüfus, Hayta aşireti (Saçıkaralı) ise 106 hanede 548 nüfustur.
8. BCA., 271.V.46.3.14.1 (1942); Maraş’ın Süleymanlı nahiyesine iskan talebinde bulunan 150 hane Aydınlı-Honamlı aşireti. BCA., 271.V.01.86.430.3 (1975); Kıbrıs’a gönderilen Aydınlı-Saçıkara aşiretinden 53 nüfusluk 11 aile.
9. BCA., 271.V.42.14.67.1 (10.10.1958); BCA., 271.V.32.35.142.3 (24.07.1967)
10. BOA.,İ.DH., 0170/9006, (21 Rebiulahir 1264/ 27 Mart 1848)
11. BOA.,MŞH.ŞSC.d., 1157, s.16/69, (19 Şaban 1275/24 Mart 1859); BOA., MŞH.ŞSC.d., 1174, s. 125/285, (25 Şaban 1303/29 Mayıs 1886).
12. Konya Vilayet Salnamesi, 1288, Defa’ 4, s.204-205; Konya Vilayet Salnamesi, 1289, Defa’ 5, s.191-192; Konya Vilayet Salnamesi, 1290, Defa’ 6, s.200.
13. Mehmet Eröz, Yörükler, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İst. 1991, s. 45-46.
14. Mehmet Ak, Teke Yörükleri, TTK, Ankara 2015, s.39.
15. BOA., İ.DH.1372., (27 K. Sani 1315/8 Şubat 1900); 1850 yılında üç  aile (BOA., ŞD.1741.1., 12 Şaban 1309/12 Mart 1892 tarihli belgede on üç aile olarak geçmektedir) olarak Serik’ten Beyşehir’in Karaali köyü yakınındaki Dere mevkiinde yerleşen Honamlı aşiretinin yirmi hanede 57 erkek, 75 kadın nüfusa ulaşmasıyla Gökçekuyu ismiyle müstakil köy olmasına dair İrade.
16. Mehmet Ak, a.g.e., s.39
17. Ayşe Hilal Tuztaş, Günümüzde Isparta’da Yaşayan Yörüklerin Siyasi veKültürel Tarihleri, İst. Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,İstanbul 2005, s.44
18. Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskânı, Eren Yay. ve Kitapçılık, İst. 1987, s.14-15
19. BOA.,NFS.d., 3225, s. 2, (29 Zilhicce 1258/31 Ocak 1843)
20. 3225 Numaralı defterde aşiretin ismi Honamlı Saçıkaralısı, diğerlerinde Saçıkaralı olarak yazılmış olsa da buradaki mahalleler Honamlı aşiretine tabi olmaları sebebiyle farklı bir ayırıma gidilmemiştir.
21. Bu defter tutulurken 3225 numaralı defterdeki aile sıralaması esas alınarak yazım yapılmış, sahadaki mevcut aileler yazılırken bulunmayanların numaraları atlanarak bir sonraki hanenin tahririne geçilmiştir. Parantez dışı rakamlar tahririn yapıldığı tarihte hazır bulunan hane ve nüfusları, parantez içi rakamlar ise her mahallenin son yazılan aile ve nefer sayısını göstermektedir.
22. 1845 tahririnde Taşgın Bey obasından 23 nüfusluk 8 aile Döşemealtı tarafında perakende olarak yazılmışlardır.
23. Tablodaki parantez içi yazımlar 3350 Numaralı Alâiye Sancağı Nefs-i Manavgat defterine ait bilgilerdir. Bu tarihte 3228 numaralı Serik defterine yazılaniki hanesi şimdi Gedikli nüfusuna kayıtlı İbişoğlu lâkaplı (biri Kütüklü) üç Ötgünlü ailesi bu defterde yoktur.

Belge I: BOA., MKT.MVL., 113.74.

ÖZET

Konya ve İzmir ValilerineMaliye Nezaret-i Celilesine

“Saçıkaralı ve Honamlı Saçıkaralı olarak iki fırkaya münkasım olup, bir fırkası Hamid diğeri Teke sancağında haymenişin olarak dolaşan Saçıkaralı aşiretinin gönderilen talimatnameye göre Teke, Hamid, Denizli ve Burdur sancaklarında tespit edilen boş mahallere takım takım iskân edilmesi.”

6 Receb 1276/29 Ocak 1860

Belge II: BOA.,ŞD.1741.1.3.

ÖZET

Huzur-ı âli-i hazret-i Sadâretpenâhîye

“Bundan kırk yıl önce Antalya’nın Serik nahiyesinden Beyşehir’in Karaali köyü yakınındaki Dere nâm mahalle yerleşen Honamlı aşiretinden üç aile bugün itibariyle yirmi haneye ulaştığı için bulundukları yerde Gökçekuyu ismiyle bir köy kurularak iskân ve tahrirlerinin yapılması.”26 Rebîulâhir 1317-21 Ağustos 1315/3 Eylül 1899. Nâzır-ı Umûr-ı Dâhiliye.

 Belge III: BOA.,ŞD.1741.1.9.

ÖZET

Beyşehir Kazası Meclis-i İdaresinden Tanzim ve Takdim Kılınan Mazbata Suretidir.

“Bundan kırk iki yıl önce Antalya’nın Serik nahiyesinden Beyşehir’in Karaali köyü yakınındaki Dere nâm mahalle yerleşen Honamlı aşiretinden Cabas-Cibali (?) mahallesinden on üç aile bugün itibariyle yirmi hane, elli yedi erkek, yetmiş beş kadın nüfusa ulaştığı için bulundukları yerde Gökçekuyu ismiyle bir köy kurulmasının uygun olacağı.”

12 Şaban 1309-27 Şubat 1307/12 Mart 1892.